(napa.vn) – Sáng ngày 22/9/2023, Khoa Khoa học liên ngành, Học viện Hành chính Quốc gia đã tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong phản biện, giám sát chính sách”. PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà – Trưởng khoa, Khoa Khoa học liên ngành chủ trì Hội thảo.
Toàn cảnh Hội thảo.
Tham dự Hội thảo có: TS. Nguyễn Tiến Dĩnh – nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ; TS. Đặng Xuân Hoan – nguyên Giám đốc Học viện; đại diện lãnh đạo các khoa, ban, đơn vị thuộc và trực thuộc Học viện; chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học trong và ngoài Học viện; lãnh đạo, giảng viên, học viên, sinh viên khoa Khoa học liên ngành.
Hội thảo được tổ chức trực tiếp và trực tuyến đến các Phân viện Học viện tại TP. Hồ Chí Minh, Phân viện khu vực miền Trung, Phân viện khu vực Tây Nguyên.
PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà – Trưởng khoa, Khoa Khoa học liên ngành phát biểu đề dẫn Hội thảo.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà khẳng định, “Đội ngũ cán bộ các cấp đã từng bước trưởng thành, phát triển về nhiều mặt, chất lượng ngày càng được nâng lên; cơ cấu độ tuổi, giới tính, dân tộc, ngành nghề, lĩnh vực công tác có sự cân đối, hợp lý hơn. Chính sách cán bộ giữ vai trò quan trọng trong chiến lược của Đảng về đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và quản lý cán bộ, đồng thời có tác dụng thúc đẩy và giúp cho chính sách kinh tế – xã hội đạt được mục tiêu.”
Đồng thời, PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà đã đưa ra một số vấn đề và giải pháp chủ yếu về hoạt động giám sát của nhân dân trong thực hiện chính sách cán bộ. Trong đó nhấn mạnh, “Giám sát thực hiện chính sách cán bộ là một nhiệm vụ cần thiết nhưng không dễ dàng thực hiện, do đó cần phải có cơ chế khen thưởng, động viên kịp thời để khuyến khích người dân giám sát những việc làm sai trái trong đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, cũng là để nhân lên những hành động đẹp, những tấm gương đẹp. Thực hiện tốt vai trò giám sát của nhân dân trong thực hiện chính sách cán bộ sẽ góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, vững mạnh, góp phần xây dựng hệ thống chính trị thực sự có hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.”
Hội thảo đã nhận được sự quan tâm của các nhà khoa học, các nhà quản lý, các giảng viên, nghiên cứu viên các trường đại học, học viện, viện nghiên cứu; đã có 46 bài viết được gửi đến Ban Tổ chức Hội thảo và được Ban Biên tập lựa chọn để in trong Kỷ yếu Hội thảo.
GS.TS. Nguyễn Trọng Chuẩn – Phó Chủ tịch Hội Triết học Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Nghiên cứu Triết học tham luận tại Hội thảo.
Tại Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Trọng Chuẩn – Phó Chủ tịch Hội Triết học Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Nghiên cứu Triết học đã làm rõ những vấn đề cơ bản về quyền làm chủ của người dân trong giám sát và phản biện chính sách. Đảng và Nhà nước nước ta coi dân chủ vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển nhằm thực hiện đổi mới toàn diện đất nước, với mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” và có thể diễn đạt đầy đủ hơn là “dân chủ, tự do, công bằng, nhân văn, dân giàu, nước mạnh”. Để thực hiện các mục tiêu đó thì vừa nhằm mở rộng dân chủ, vừa phải thực hành dân chủ một cách thực chất cả trong việc dự thảo, trong phản biện chính sách, ban hành chính sách và cả trong quản lý hiệu quả sự thực thi chính sách.
TS. Tạ Văn Sỹ – nguyên Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham luận tại Hội thảo.
Phát biểu tại Hội thảo, TS. Tạ Văn Sỹ đã làm rõ về cơ sở lý luận, khái quát thực trạng vai trò, đồng thời đưa ra những giải pháp nâng cao vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
TS. Tạ Văn Sỹ cũng đánh giá, trong thời gian qua, hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tăng cường huy động các tổ chức thành viên, các cá nhân tiêu biểu trong công tác giám sát sát và phản biện xã hội, góp phần tích cực vào việc phát huy quyền làm chủ của người dân trong giám sát và phản biện chính sách. Phát huy quyền làm chủ của nhân dân thông qua thiết chế của Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng; thông qua việc tập hợp, tổng hợp ý kiến kiến nghị của cử tri và Nhân dân để phản ánh với Đảng và Nhà nước (tiêu biểu là báo cáo trước các kỳ họp của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp ở địa phương); phát huy dân chủ trong giám sát chính sách thông qua việc thực hiện Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
PGS.TS. Trần Nam Chuân – nguyên cán bộ Viện Chiến lược, Bộ Quốc phòng tham luận tại Hội thảo.
Tại Hội thảo, Đại tá, PGS.TS. Trần Nam Chuân – nguyên cán bộ Viện Chiến lược, Bộ Quốc phòng đưa ra vấn đề về việc phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong phản biện, giám sát quyền lực cán bộ, góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu lực phòng chống nhũng (PCTN), khẳng định “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh PCTN, tiêu cực gắn với đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện luật pháp, cơ chế, chính sách phát huy quyền làm chủ của Nhân dân tham gia kiểm tra, giám sát và phản biện xã hội để không thể, không dám, không muốn, không cần tham nhũng”. Đặc biệt, “cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chức năng các cấp chỉ đạo tăng cường kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, những vấn đề nổi cộm, bức xúc trong xã hội, những lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động có tính khép kín, bí mật; tiếp tục thực hiện nghiêm cơ chế phối hợp phát hiện, xử lý sai phạm trong quá trình kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; tăng cường phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong phản biện và giám sát, nâng cao hiệu quả PCTN, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh”.
TS. Nguyễn Tiến Dĩnh – nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ tham luận tại Hội thảo.
Cũng tại Hội thảo, TS. Nguyễn Tiến Dĩnh – nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh, thực hành dân chủ, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân là nội dung chủ đạo, xuyên suốt trong chủ trương, đường lối, trong mọi hoạt động của Đảng và Nhà nước ta. Thực hiện dân chủ được thể hiện dưới 2 cách thức quan trọng: dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện; bằng nhiều hình thức, như: tổ chức hội thảo, hội nghị lấy ý kiến; công bố qua báo, đài, truyền hình, cổng thông tin điện tử…
Ông nhận định, để phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong phản biện, giám sát chính sách, thời gian tới cần phát huy hơn nữa dân chủ trực tiếp, tăng cường đối thoại, tiếp thu, giải trình và phản hồi, hoàn thiện pháp luật trong thực tiễn. Đồng thời, nhấn mạnh yêu cầu thể chế hóa dân chủ, thực hiện dân chủ trong khung khổ pháp luật.
TS. Nguyễn Tất Thịnh – Học viện Hành chính Quốc gia tham luận tại Hội thảo.
TS. Nguyễn Tất Thịnh đã khẳng định vai trò hàng đầu của Nhân dân, đồng thời, gợi mở vấn đề phát huy quyền làm chủ của Nhân dân xuất phát từ đâu, đến mức độ nào? Theo ông, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay đặt ra 2 yêu cầu quan trọng: thứ nhất, có thông tin đầy đủ, toàn diện; thứ hai, có cơ chế để thực hiện nhằm phát huy quyền làm chủ của Nhân dân nhằm xây dựng đất nước Việt Nam thịnh vượng, hùng cường.
TS. Cao Tiến Sỹ – Học viện Phụ nữ Việt Nam tham luận tại Hội thảo.
TS. Cao Tiến Sỹ trình bày tham luận “Mô hình phản biện chính sách công tại một số quốc gia trên thế giới và giá trị tham khảo cho Việt Nam”, trong đó khẳng định “Mô hình phản biện chính sách công là bản mô tả giản lược các đặc điểm, thuộc tính, mối quan hệ chủ yếu nhất của hệ thống tổ chức và vận hành phản biện chính sách công của mỗi quốc gia”. Tham luận phân tích, đánh giá ưu, nhược điểm mô hình phản biện chính sách công từ thực tiễn ở các quốc gia phương Tây và ở một số quốc gia châu Á. Trên cơ sở đó, TS. Cao Tiến Sỹ dự báo các xu hướng, đặt ra quy trình phản biện chính sách; khuyến nghị việc tiếp thu, nội hóa những giá trị phù hợp với mô hình phản biện chính sách trong thể chế “nhất nguyên chính trị” và quyền lực nhà nước thống nhất ở nước ta nhằm phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong tham gia quản lý nhà nước.
PGS.TS. Đỗ Ngọc Ninh – Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tham luận tại Hội thảo.
PGS.TS. Đỗ Ngọc Ninh nhấn mạnh nội dung giám sát, phản biện xã hội của Nhân dân thông qua tổ chức, đặc biệt cần nâng cao vai trò, vị thế của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội, đoàn thể. Trên thực tế, việc tham gia giám sát, phản biện xã hội của Nhân dân còn nhiều hạn chế từ hình thức đến chất lượng hoạt động, đặt ra nhiều vấn đề phải giải quyết, như: nâng cao năng lực, trình độ của cán bộ; quy định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam…
TS. Nguyễn Ngọc Vân – nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ tham luận tại Hội thảo.
TS. Nguyễn Ngọc Vân – nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ đặt ra yêu cầu thực hiện dân chủ như thế nào để phát huy hiệu quả, xuất phát từ nhận thức thực hiện dân chủ không chỉ là quyền, mà còn là trách nhiệm của chủ thể ra chính sách cũng như đối tượng phản biện, giám sát chính sách. Trong quá trình xây dựng và hiện thực hóa chính sách, các giải pháp tăng cường phát huy quyền làm chủ của Nhân dân cần tuân thủ pháp luật, đồng thời bảo đảm nguyên tắc đáp ứng những giá trị phổ quát chung vì sự phát triển quốc gia, dân tộc.
TS. Hoàng Quang Đạt – Học viện Hành chính Quốc gia tham luận tại Hội thảo.
TS. Hoàng Quang Đạt, Học viện Hành chính Quốc gia đánh giá cao tính thời sự của chủ đề Hội thảo. Ông chia sẻ quan điểm, “Chính sách là điểm huyệt của cơ thể xã hội”. Phản biện, giám sát chính sách là một phương thức phát huy quyền làm chủ của Nhân dân. Với đặc thù của Việt Nam thực hiện cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”, để ngăn chặn xu hướng độc đoán, chuyên quyền, cần phát huy mạnh mẽ cơ chế phản biện, giám sát của quần chúng nhân dân, trong đó nhấn mạnh yêu cầu tổng hợp, tiếp thu ý kiến phản biện, đồng thời, cần nâng cao năng lực giám sát, phản biện của người dân, đặc biệt trong quá trình xây dựng, thẩm định, đánh giá, ban hành và triển khai chính sách.
Đại biểu, khách mời dự Hội thảo chụp ảnh lưu niệm.
Kết luận Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà trân trọng cảm ơn sự tham gia đóng góp ý kiến, thảo luận tích cực được các nhà khoa học trình bày trực tiếp tại Hội thảo. Những tham luận đầy tâm huyết, có giá trị cao tại Hội thảo sẽ được tiếp thu, phát triển đầy đủ, hiệu quả, góp phần tham vấn, hoàn thiện chính sách, pháp luật về phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, đồng thời, giúp nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học của đội ngũ giảng viên Khoa Khoa học liên ngành nói riêng và Học viện Hành chính Quốc gia nói chung.
Phạm Hải Long