Sáng ngày 19/4/2024, Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam tổ chức Hội thảo quốc tế “Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước gắn với kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực nhằm đảm bảo hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính nhà nước ở địa phương”. Hội thảo được tổ chức dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Tham dự Hội thảo về phía khách mời có: ông Thierry Coudert, Tổng Thanh tra Hành chính, nguyên Tỉnh trưởng tỉnh Eure và tỉnh Seine de Marne, chuyên gia INSP Pháp; ông Béla Hégédus, Phó Tham tán Hợp tác và Các hoạt động văn hóa, Đại sứ quán Cộng hòa Pháp tại Việt Nam; bà Trần Lan Hương, cán bộ chương trình, Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam.
Về phía Học viện Hành chính Quốc gia, có: TS. Trương Cộng Hòa, Phó Giám đốc phụ trách điều hành Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh; bà Phạm Thị Quỳnh Hoa, Trưởng ban, Ban Hợp tác quốc tế; lãnh đạo các khoa, ban chức năng của Học viện; lãnh đạo Phân hiệu và viên chức, giảng viên của Phân hiệu; Sở Nội vụ tỉnh Long An, An Giang và Tây Ninh.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Trương Cộng Hòa nhấn mạnh phân cấp, phân quyền là vấn đề luôn được đặt ra trong suốt quá trình xây dựng và hoàn thiện nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đẩy mạnh và hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền nhằm phân định rõ nhiệm vụ và quyền hạn, thẩm quyền và trách nhiệm giữa chính phủ với các bộ ngành, giữa chính phủ với chính quyền địa phương, gắn với hoàn thiện hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, khả thi, ổn định, công khai minh bạch, có sức cạnh tranh quốc tế. Lấy quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm, bảo đảm phát huy tính chủ động sáng tạo, đề cao tinh thần trách nhiệm từng cấp, từng ngành nhất là người đứng đầu. Đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm soát việc thực hiện quyền lực nhà nước bằng các quy định của Đảng, của pháp luật, góp phần xây dựng nền hành chính dân chủ chuyên nghiệp, hiện đại trong sạch, hoạt động hiẹu lực, hiệu quả và phục vụ nhân dân. Để triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ trên, để tham khảo những kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt là kinh nghiệm của các quốc gia, có bề dày kinh nghiệm trong phân cấp, phân quyền và kiểm soát quyền lực là vô cùng cần thiết.
TS. Trương Cộng Hòa – Phó Giám đốc phụ trách điều hành Phân hiệu phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu chào mừng Hội thảo, ông Béla Hégédus gửi lời cảm ơn sự đón tiếp nhiệt tình và vô cùng ấn tượng với sự năng động của Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh, bày tỏ sự vui mừng khi được phối hợp cùng Phân hiệu tổ chức Hội thảo có ý nghĩa này. Nội dung của buổi Hội thảo là vấn đề thời sự và ưu tiên của hai chính phủ Việt Nam – Pháp cũng như hệ thống các cơ quan hành chính hai nước. Về phía Việt Nam, hiệu quả trong chính sách công và hệ thống các cơ quan nhà nước là một trong những chính sách đặc biệt quan trọng. Bằng những kinh nghiệm thực tiễn của ngài Thierry Coudert khi đã từng là tỉnh trưởng của 2 tỉnh Eure và tỉnh Seine de Marne, ông Béla Hégédus hy vọng, ngài Thierry Coudert sẽ tận dụng và chia sẻ những điều hữu ích trong phân cấp, phân quyền tại Pháp, giúp cho đại biểu tham gia Hội thảo có được kinh nghiệm thiết thực để áp dụng vào quá trình phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước để triển khai tại Việt Nam.
Ông Besla Hégédus, Phó Tham tán Hợp tác và Các hoạt động văn hóa, Đại sứ quán Cộng hòa Pháp tại Việt Nam phát biểu chào mừng tại Hội thảo
Sau phần khai mạc và chào mừng, với kinh nghiệm 40 năm trong lĩnh vực phân cấp, phân quyền hành chính, ông Thierry Coudert, Tổng Thanh tra Hành chính, chuyên gia INSP Pháp đã chia sẻ một số kinh nghiệm cho Hội thảo xoay quanh các nội dung: tổng quan các cơ quan hành chính của Pháp; khái quát phân cấp, phân quyền; kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực; sự cần thiết của kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực; hậu quả của việc thiếu kiểm soát quyền lực, yêu cầu của kiểm soát quyền lực; thực trạng ở Pháp trong việc phân cấp, phân quyền. Ông Thierry Coudert cho biết, đối chiếu hệ thống hành chính của Pháp và Việt Nam hiện nay rất khác biệt kể cả về mô hình tổ chức và cách thức hoạt động. Hiện tại ở Pháp có hai cơ chế kiểm soát quyền lực: kiểm soát quyền lực qua hệ thống các cơ quan Tư pháp và kiểm soát quyền lực qua hệ thông các cơ quan hành chính.
Ông Thierry Coudert, Tổng Thanh tra Hành chính, chuyên gia INSP Pháp chia sẻ kinh nghiệm tại Hội thảo
Với tham luận “Những trở ngại của phân cấp, phân quyền gắn với kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực trong quản lý nhà nước cần tháo gỡ”, PGS.TS. Huỳnh Văn Thới, nguyên Quyền Giám đốc Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh đã trình bày những rào cản, trở ngại trong phân cấp, phân quyền ở Việt Nam hiện nay.
Thứ nhất là về nhận thức, quan niệm phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước.
Thứ hai là sự đồng nhất đơn vị hành chính lãnh thổ với cấp chính quyền và cơ chế song trùng trực thuộc trong mô hình tổ chức chính quyền địa phương.
Thứ ba là về cơ chế đảm bảo tự chủ của chính quyền địa phương.
PGS.TS. Huỳnh Văn Thới trình bày tham luận tại Hội Thảo
Thảo luận và trao đổi với chuyên gia tại Hội thảo, TS. Trương Cộng Hòa đặt ra 2 vấn đề: Về sự tác động, ảnh hưởng của chính trị tới sự liên tục của việc phân cấp, phân quyền và làm thế nào để hạn chế được sự thay đổi ở mặt thượng tầng, ý chí chính trị đối với việc phân cấp, phân quyền này để đảm bảo tính liên tục; thiết kế chính trị của mỗi quốc gia tác động như thế nào đến việc phân cấp, phân quyền. Khi đã hiến định và luật định thì có cần phân cấp, phân quyền nữa không?
Ông Thierry Coudert cho rằng, phải tìm ra cách để chuyển giao quyền lực cho các cấp ở bên dưới và xác định rõ các khối thẩm quyền, những lĩnh vưc nào nhà nước Trung ương làm được tốt và các lĩnh vực nào sẽ tốt hơn khi thực hiện ở địa phương. Câu chuyện về nhà nước phụng sự hay dân chủ cơ sở ở Pháp không đặt ra. Với quan điểm cố gắng để chính sách của Nhà nước, công cụ ban hành phải ở cấp gần dân nhất để đạt hiệu quả cao nhất có thể. Việc phân cấp, phân quyền phải được phân định rạch ròi theo những quy định cụ thể.
ThS. Trần Anh Hùng – đại diện Khoa Nhà nước và Pháp luật đặt vấn đề trách nhiệm của cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền trong việc ban hành các văn bản không hợp pháp, sai quy định sẽ phải chịu trách nhiệm gì? Theo ông Thierry Coudert, Ở Pháp không có mối ràn buộc về mặt nghiệp vụ giữa người ban hành văn bản sai luật với trách nhiệm cá nhân của người đó. Chính phủ có thể yêu cầu chính quyền địa phương nào đấy ban hành một quyết định, không hẳn là đúng luật. Tòa Hành chính ở Pháp chỉ đưa ra ý kiến xét xử đối với văn bản và các quyết định được ban hành, đối với cá nhân ban hành văn bản thuộc thẩm quyền một cơ chế khác.
ThS. Trần Anh Hùng phát biểu tại Hội Thảo
TS. Nguyễn Trang Thu – Giảng viên Khoa Khoa học Hành chính và Tổ chức nhân sự đặt vấn đề việc kiểm soát quyền lực tốt đến mức độ nào thì ở Pháp có sử dụng chỉ số đo lường hay không và chỉ số đó được đánh giá như thế nào? Theo ông Thierry Coudert, ở Pháp không sử dụng chỉ số đo lường việc kiểm soát quyền lực. Căn cứ để đánh giá việc kiểm soát quyền lực có tốt hay không dựa vào số lượng văn bản quyết định đã được chuyển giao cho cấp xử lý tiếp theo.
TS. Nguyễn Trang Thu phát biểu tại Hội thảo
TS. Trần Thị Vành Khuyên – Giảng viên Khoa Khoa học Hành chính và Tổ chức nhân sự trao đổi về quy định, quyết định nào bắt buộc Tỉnh trưởng kiểm tra? Thẩm quyền kiểm soát các văn bản hành chính thuộc về Tỉnh trưởng hoặc văn phòng Tỉnh trưởng liệu có quá tải hay không? Công việc của địa phương có bị chậm trễ hay không? Ông Thierry Coudert chia sẻ tất cả các văn bản cá nhân do lãnh đạo cơ quan ký hoặc các quyết nghị của hội đồng ban hành thì đều phải kiểm tra tính hợp pháp, hợp hiến. Có hai mảng cần phải được kiểm tra, kiểm soát đó là quy hoạch chung của địa phương, sơ đồ quy hoạch, chính sách quy hoạch và giấy phép xây dựng. Tỉnh trưởng có nhiệm vụ yêu cầu chỉnh sửa đối những phần nhận thấy không phù hợp với chính sách chiến lược phát triển chung của vùng.
TS. Trần Thị Vành Khuyên phát biểu tại Hội thảo
TS. Mai Đình Lâm – đại diện Khoa Quản lý nhà nước về Kinh tế và Xã hội đặt vấn đề về điều kiện để nộp thuế là của trung ương hay là của địa phương? quy trình diễn ra như thế nào? Để minh họa cho thực trạng ngân sách trung ương và địa phương ở Pháp, Ông Thierry Coudert đã chia sẻ câu chuyện một số cá nhân được giao quyền rửa tiền bằng cách tài trợ cho các Đảng chính trị và đấu thầu. Rất nhiều tiền công từ túi nhà nước chuyển sang túi tư nhân.
TS. Mai Đình Lâm phát biểu tại Hội thảo
TS. Nguyễn Hoàng Anh – đại diện Khoa Khoa học liên ngành đặt vấn đề về xung đột lợi ích giữa chính quyền trung ương và chính quyền địa phương và xung đột đó sẽ được giải quyết như thế nào? Vấn đề kê khai tài sản trong nhiệm kỳ và việc chống tham nhũng bằng biện pháp kê khai tài sản có được đảm bảo không? Theo ông Thierry Coudert, Tinh trưởng vừa là đại diện của các Bộ, ngành tại địa phương vừa là chính quyền hành pháp tại địa phương. Xung đột lợi ích giữa chính quyền địa phương và chính quyền trung ương ở Pháp gần như không có nhờ vào cải cách phân cấp, phân quyền. Việc kê khai tài sản áp dụng cho cán bộ được bổ nhiệm vị trí công tác mới, đại biểu dân bầu hoặc được bầu lại để làm căn cứ đánh giá hành vi.
TS. Nguyễn Hoàng Anh phát biểu tại Hội thảo
Phát biểu bế mạc Hội thảo, ông Béla Hégédus gửi lời cảm ơn sự đón tiếp nồng hậu của Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh; những chia sẻ của quý báu của chuyên gia Thierry Coudert; các ý kiến đóng góp, trao đổi từ các nhà khoa học, giảng viên, viên chức đến tham dự trực tiếp và đại biểu Sở Nội vụ các tỉnh tham gia Hội thảo thông qua hình thức trực tuyến. Ông Béla Hégédus hy vọng rằng từ những kinh nghiệm do ông Thierry Coudert chia sẻ, các đại biểu sẽ có thể vận dụng những ưu điểm để áp dụng vào thực tiễn nền công vụ tại Việt Nam, đồng thời mong muốn sẽ có thêm những chương trình hội thảo tương tự được tổ chức trực tiếp hoặc trực tuyến thông qua kênh của Ban Hợp tác Quốc tế – Học viện Hành chính Quốc gia.
TS. Trương Cộng Hòa, Phó Giám đốc phụ trách điều hành Phân hiệu phát biểu cảm ơn tới đoàn Viện dịch vụ công Cộng hòa Pháp, các nhà khoa học, các địa phương đã tham gia hội thảo với những tham luận rất ý nghĩa và mang tính gợi mở, đóng góp rất lớn trong quá trình nghiên cứu về phân cấp, phân quyền và kiểm soát quyền lực trong tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tại Việt Nam. Kết quả của Hội thảo sẽ được nghiên cứu, lồng ghép làm tài liệu tham khảo cho các chương trình nghiên cứu, học tập tại Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh.
Một số hình ảnh tại Hội thảo
Quang cảnh Hội thảo
Các đại biểu tham dự chụp hình lưu niệm
Tin, bài: Phi Như – Phân hiệu Học viện HCQG tại TP.HCM