Hội thảo khoa học “Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ Sáu Ban chấp hành Trung ương khóa XII”

Sáng ngày 26/11/2021, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học “Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ Sáu Ban chấp hành Trung ương khóa XII” theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Tham dự Hội thảo, về phía các chuyên gia, nhà khoa học ngoài Học viện có GS.TS. Lê Hữu Nghĩa – nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; GS.TS. Phạm Hồng Thái – nguyên Trưởng khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội; PGS.TS. Nguyễn Tất Viễn – nguyên Uỷ viên chuyên trách Thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, thành viên Tổ Biên tập xây dựng Đề án “Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045”; PGS.TS. Phạm Minh Tuấn – Giám đốc kiêm Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật; TS. Nguyễn Thị Tuyết Mai – Phó Giám đốc Học viện Chính trị Khu vực II; TS. Lê Xuân Tạo – Phó Giám đốc Học viện Chính trị Khu vực IV và các chuyên gia, nhà khoa học, giảng viên của các trường, học viện, viện nghiên cứu của Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh, Học viện Cán bộ Tp. Hồ Chí Minh, Học viện Chính trị Khu vực II, Trường Đại học Luật Tp. Hồ Chí Minh…

Về phía Lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có ông Nguyễn Hoài Anh – Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Bình Thuận; ông Trần Phước Hiền – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi; bà Trần Tuyết Minh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước; bà Nguyễn Thị Quyên Thanh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long; ông Nguyễn Văn Hiệp – Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương III, Ban Tổ chức Trung ương; ông Nguyễn Phương Bắc – Bí thư huyện uỷ Phú Tân, nguyên Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Cà Mau, ông Nguyễn Minh Trí – Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Hậu Giang; bà Nguyễn Thị Hồng Thắm – Phó Giám đốc Sở Nội vụ Tp. Hồ Chí Minh và đại diện lãnh đạo các Sở Nội vụ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương…

Về phía Học viện Hành chính Quốc gia có PGS.TS. Lương Thanh Cường – Phó Bí thư phụ trách Đảng uỷ, Phó Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia; Lãnh đạo các Phân viện, các Khoa, các đơn vị thuộc và trực thuộc Học viện; các giảng viên của Học viện.

Về phía Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh có PGS.TS. Huỳnh Văn Thới – Phó Giám đốc Phụ trách Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh, Lãnh đạo các phòng, bộ môn, các viên chức, giảng viên của Phân viện.

PGS.TS. Huỳnh Văn Thới – Phó Giám đốc phụ trách Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh chủ trì Hội thảo

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS. Huỳnh Văn Thới – Phó Giám đốc phụ trách Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh, chủ trì hội thảo, khẳng định Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành trung ương khoá XII có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc triển khai sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị trong đó có chính quyền địa phương, đáp ứng yêu cầu tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Vì vậy, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh mong muốn Hội thảo này sẽ diễn đàn khoa học để các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý trao đổi, thảo luận, đặc biệt là lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, các địa phương về kết quả thực hiện cũng như những giải pháp tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 trong thời gian tới.

PGS.TS. Huỳnh Văn Thới – Phó Giám đốc phụ trách Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh phát biểu đề dẫn

Phát biểu mở đầu phiên thứ nhất của Hội thảo, GS.TS. Lê Hữu Nghĩa – nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận trung ương khẳng định tính tất yếu của đổi mới tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đặc biệt là tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW. Đồng thời, GS.TS. Lê Hữu Nghĩa cũng đã chỉ rõ định hướng của Đảng ta trong Văn kiện Đại hội XIII về việc tiếp tục đổi mới tổ chức bộ máy chính quyền địa phương.

GS.TS. Lê Hữu Nghĩa – nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận trung ương phát biểu

Từ góc độ nghiên cứu những vấn đề lý luận và pháp lý về chính quyền địa phương, GS.TS. Phạm Hồng Thái – nguyên Trưởng khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội trình bày tham luận “Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở Việt Nam và những vấn đề đặt ra”. Nội dung tham luận đã làm rõ các quan niệm về chính quyền địa phương, từ đó xác định những vấn đề đặt ra đối với hoàn thiện tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở Việt Nam như: tổ chức chính quyền đô thị cần có sự phân biệt với chính quyền nông thôn; tiếp tục hoàn thiện tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND ở các đô thị; hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền và điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của HĐND, UBND các cấp; đổi mới quản lý công chức, công vụ tại cơ quan hành chính Nhà nước ở các đô thị.

GS.TS. Phạm Hồng Thái – nguyên Trưởng khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội trình bày tham luận

PGS.TS. Nguyễn Tất Viễn – nguyên Uỷ viên chuyên trách Thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, thành viên Tổ Biên tập xây dựng Đề án “Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045” trình bày tham luận “Mối quan hệ giữa chính quyền, Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân trong kiểm soát quyền lực nhà nước ở địa phương”. Trong bài tham luận, PGS.TS. Nguyễn Tất Viễn đã nêu và phân tích các phương diện kiểm soát quyền lực nhà nước ở địa phương: kiểm soát của Hội đồng nhân dân, cơ chế để Tòa án nhân dân – cơ quan thực hiện quyền tư pháp kiểm soát, cơ chế để Viện kiểm sát nhân dân kiểm soát; chỉ rõ những điểm chưa hoàn thiện của cơ chế kiểm soát quyền lực quyền lực nhà nước ở địa phương.

Đi từ vị trí, vai trò của chính quyền địa phương, tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương hiện nay, TS. Nguyễn Hoàng Anh – Trưởng Bộ môn Nhà nước – Pháp luật và Lý luận cơ sở, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh, trong tham luận “Một số vấn đề đặt ra trong tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở Việt Nam”, tập trung vào 2 vấn đề: tiếp tục hoạt thiện thể chế; nâng cao năng lực của chính quyền địa phương.
TS. Nguyễn Hoàng Anh – Trưởng Bộ môn Nhà nước – Pháp luật và Lý luận cơ sở, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh trình bày tham luận

Dưới góc độ nghiên cứu lịch sử, TS. Nguyễn Thị Thu Hoà – Trưởng Bộ môn Khoa học Hành chính và Quản trị, Khoa Chính trị – Hành chính, Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh, trong tham luận “Giá trị truyền thống, lịch sử về chính quyền địa phương ở nước ta”, đã chỉ ra những kinh nghiệm về tổ chức bộ máy và hoạt động của chính quyền địa phương trong lịch sử và nêu lên một số giá trị tham khảo trong xây dựng tổ chức chính quyền địa phương ở nước ta hiện nay.

TS. Nguyễn Thị Thu Hoà – Trưởng Bộ môn Khoa học Hành chính và Quản trị, Khoa Chính trị – Hành chính, Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh phát biểu

Trong phiên thứ hai, các đồng chí Lãnh đạo các tỉnh/thành phố trình bày tham luận về kết quả thực hiện đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW và giải pháp tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương.

Ông Nguyễn Hoài Anh – Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Bình Thuận trình bày tham luận “Những chuyển biến căn bản trong tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương qua 04 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khoá XII) tại tỉnh Bình Thuận”. Kết quả triển khai cho thấy tổ chức bộ máy của HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 của tỉnh Bình Thuận đã được sắp xếp theo quy định, hoạt động ổn định, bước đầu phát huy hiệu quả; các cơ quan trực thuộc UBND các cấp đã được sắp xếp tinh gọn, khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ, giảm khâu trung gian; thí điểm mô hình mới về tổ chức bộ máy và kiêm nhiệm chức danh được triển khai thực hiện thận trọng, phù hợp với tình hình của địa phương; việc quản lý và sử dụng biên chế công chức, viên chức, thực hiện tinh giản biên chế công chức, viên chức đảm bảo theo quy định; đã sắp xếp, kiện toàn, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã; sắp xếp, sáp nhập các thôn, tổ dân phố không bảo đảm tiêu chuẩn theo quy định. Tuy nhiên, quá trình triển khai Nghị quyết số 18-NQ/TW vẫn còn những khó khăn, vướng mắc nhất định. Ông Nguyễn Hoài Anh đề nghị Trung ương sớm tổng kết các mô hình thí điểm để đánh giá hiệu quả, trên cơ sở đó, quy định thực hiện hoặc không thực hiện mô hình nào trên phạm vi cả nước; đề nghị Bộ, Ngành có liên quan khẩn trương ban hành quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và mối quan hệ công tác của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và UBND cấp huyện; nhất là đối với các cơ quan thực hiện mô hình hợp nhất, sáp nhập; cần có nghiên cứu, đánh giá trên cơ sở khoa học và thực tiễn để xây dựng vị trí việc làm nhằm đáp ứng năng lực giải quyết công việc mà thực tiễn đặt ra.

Ông Nguyễn Hoài Anh – Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Bình Thuận trình bày tham luận

Ông Trần Phước Hiền – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi trình bày tham luận về thực tiễn thực đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo Nghị quyết 18-NQ/TW trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. Ông Trần Phước Hiền khẳng định kết quả thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW tại tỉnh Quảng Ngãi đạt nhiều kết quả tích cực như: sắp xếp các Ban quản lý dự án; sáp nhập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; sáp nhập thôn, tổ dân phố; thí điểm việc tổ chức mô hình chính quyền một cấp ở huyện Lý Sơn; sắp xếp các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện vẫn còn những khó khăn vướng mắc khi thực hiện như chức năng, nhiệm vụ các cơ quan, tổ chức; quy định, hướng dẫn của các cơ quan Đảng, Nhà nước vẫn còn những điểm khác biệt; việc nhất thể hoá chức danh chưa có sự thống nhất… Ông Trần Phước Hiền kiến nghị trung ương cần phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, triệt để hơn cho chính quyền địa phương; quan tâm đến chế độ chính sách cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở.

Ông Trần Phước Hiền – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi trình bày tham luận

Bà Nguyễn Thị Hồng Thắm – Phó Giám đốc Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh, trình bày tham luận “Sắp xếp, kiện toàn, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tại Thành phố Hồ Chí Minh”. Bà Nguyễn Thị Hồng Thắm nêu lên những bài học kinh nghiệm trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức, đơn vị hành chính: tiếp tục triển khai có hiệu quả chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; thường xuyên tổng kết, đánh giá thực tiễn triển khai thật kỹ lưỡng và toàn diện, chủ động giải quyết khó khăn, hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền định hướng, tháo gỡ kịp thời; tập trung phát triển yếu tố “con người”, nhất là đội ngũ nhân lực trong hệ thống chính trị; gắn tiến trình xây dựng chính quyền địa phương tinh gọn, hiện đại với xây dựng chính quyền điện tử, đô thị thông minh, cải cách hành chính; chú trọng đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân…

Bà Nguyễn Thị Hồng Thắm – Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP. Hồ Chí Minh trình bày tham luận

Bà Trần Tuyết Minh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước, trong tham luận “Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ Sáu Ban chấp hành Trung ương khóa XII trên địa bàn tỉnh Bình Phước”, khẳng định kết quả tổ chức thực hiện đổi mới tổ chức, hoạt động chính quyền địa phương trên địa bàn tỉnh Bình Phước đạt nhiều kết quả tích cực. Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh đã ban hành Đề án số 999 ngày 10/4/2018 triển khai thực hiện Nghị quyết số 18, 19 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Bên cạnh những yêu cầu chung về sắp xếp tổ chức bộ máy mà Nghị quyết 18, 19 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đặt ra, Tỉnh còn đề ra nhiều yêu cầu mới, đòi hỏi cao hơn, mạnh hơn, mang tính đột phá và đã tổ chức thành công. Tuy nhiên, việc thực hiện vẫn có những khó khăn, hạn chế. Bà Trần Tuyết Minh chia sẻ bài học kinh nghiệm rút ra trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy các cơ quan nhà nước trên địa bàn Tỉnh: phải có quyết tâm chính trị cao của cả hệ thống chính trị, nhất là tính tiên phong, gương mẫu của người đứng đầu; phải làm thật tốt công tác tuyên truyền, quán triệt trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, thực hiện xuyên suốt trong suốt quá trình triển khai thực hiện; công tác kiểm tra, giám sát phải được tăng cường. Đồng thời Bà Trần Tuyết Minh cũng đề xuất sớm tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW; tiếp tục hoàn thiện quy định về phân cấp, phân quyền; sớm ban hành các Thông tư hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ các Sở; giao quyền chủ động xác định biên chế cho địa phương đồng thời sớm ban hành chính sách tiền lương mới.

Bà Trần Tuyết Minh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước trình bày tham luận

Ông Nguyễn Phương Bắc – Bí thư Huyện uỷ huyện Phú Tân, nguyên Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Cà Mau trình bày tham luận “Tiếp tục thực hiện tốt công tác sắp xếp tổ chức máy góp phần đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017”, khẳng định việc thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW tại Cà Mau đạt nhiều kết quả tích cực trong việc sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương. Tuy nhiên việc sắp xếp tổ chức bộ máy vẫn còn những khó khăn vướng mắc như: quy định, hướng dẫn của Trung ương vẫn còn chưa đầy đủ, thống nhất; phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương chưa triệt để; chính sách cho đội ngũ cán bộ, công chức dôi dư sau khi sắp xếp còn bất cập. Từ thực trạng nêu trên, Ông Nguyễn Phương Bắc đề xuất một số giải pháp về hoàn thiện cơ sở pháp lý, tăng cường vai trò chủ công UBND, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, làm tốt công tác tư tưởng.

Ông Nguyễn Phương Bắc – Bí thư Huyện uỷ huyện Phú Tân tỉnh Cà Mau trình bày tham luận

Phát biểu trao đổi tại Hội thảo PGS.TS. Lương Thanh Cường – Phó Bí thư phụ trách Đảng uỷ, Phó Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia khẳng định trong việc đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cần xác định tư duy triết lý cho tổ chức và hoạt động chính quyền địa phương: xác định vị trí, vai trò của chính quyền địa phương trong quản trị quốc gia; định vị cơ cấu từng cấp chính quyền địa phương; đồng thời phân cấp, phân quyền trong tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo hướng triệt để hơn; vấn đề liên kết vùng trong hoạt động của chính quyền địa phương cần được quan tâm.

PGS.TS. Lương Thanh Cường – Phó Bí thư phụ trách Đảng uỷ, Phó Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia phát biểu trao đổi tại Hội thảo

Hội thảo cũng đón nhận các ý kiến trao đổi, thảo luận của PGS.TS. Lưu Ngọc Tố Tâm – Trưởng khoa Nhà nước – Pháp luật, Học viện Chính trị Khu vực II, TS. Nguyễn Thế Tài – Trưởng phòng Quản lý ĐTBD, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh.

PGS.TS. Lưu Ngọc Tố Tâm – Trưởng khoa Nhà nước – Pháp luật, Học viện Chính trị Khu vực II phát biểu thảo luận

TS. Nguyễn Thế Tài – Trưởng phòng Quản lý ĐTBD, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại Tp. Hồ Chí Minh phát biểu thào luận

Kết luận Hội thảo PGS. TS. Huỳnh Văn Thới, Phó Giám đốc phụ trách Phân viện, khẳng định những tham luận, ý kiến trình bài tại Hội thảo có giá trị lý luận, thực tiễn quý báu. Đây là những giá trị không chỉ có ý nghĩa về phương diện tư vấn đối với Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền địa phương; mà còn là nguồn tư liệu sáng giá, cho Phân viện nói riêng và Học viện nói chung, trong hình thành các định hướng nghiên cứu phục vụ chức năng tư vấn chính sách; trong thiết kế các chương trình đào tạo, bồi dưỡng CB, CC, VC, theo hướng thiết thực từ nhu cầu thực thi công vụ; tạo ra tâm thế, tầm nhìn ngang tầm; nâng cao kỹ năng, tác nghiệp, nghiệp vụ, cho một nền hành chính nhà nước dân chủ-pháp quyền, minh bạch-trách nhiệm và chuyên nghiệp – hiệu quả.