(napa.vn) – Sáng ngày 29/10/2024, tại Hà Nội, Học viện Hành chính Quốc gia tổ chức Hội thảo khoa học: Quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công – Lý luận và thực tiễn. PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải, Trưởng khoa, Khoa Hành chính học chủ trì Hội thảo.
Quang cảnh Hội thảo.
Dự Hội thảo, về phía đại biểu khách mời, có: TS. Nguyễn Văn Trúc, Giám đốc, Trung tâm đào tạo và hỗ trợ phát triển thị trường công nghệ, Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp KH&CN, Bộ Khoa học và Công nghệ; ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; bà Nguyễn Thị Ngọc Dung, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư; TS. Trần Nghị, Tổng Biên tập Tạp chí Tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ; TS. Nguyễn Ngọc Vân, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ; TS. Hà Quang Ngọc, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nội vụ Hà Nội.
Về phía Học viện Hành chính Quốc gia, có các Phó Giám đốc: PGS.TS. Lương Thanh Cường (dự trực tuyến); TS. Nguyễn Đăng Quế, TS. Lại Đức Vượng. PGS.TS. Võ Kim Sơn, nguyên Trưởng khoa, Khoa Hành chính học; PGS.TS. Bùi Huy Khiên, nguyên Phó Trưởng khoa, Khoa Hành chính học; lãnh đạo một số đơn vị, khoa, ban thuộc và trực thuộc Học viện và đông đảo cán bộ, giảng viên, sinh viên Khoa Hành chính học dự Hội thảo.
Hội thảo được tổ chức trực tiếp và trực tuyến đến 3 phân hiệu Học viện tại TP. Hồ Chí Minh, Đắk Lắk và Quảng Nam.
TS. Lại Đức Vượng, Phó Giám đốc Học viện phát biểu chỉ đạo Hội thảo.
Đổi mới sáng tạo (ĐMST) trong khu vực công là một yêu cầu cấp thiết đối với Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. ĐMST trong khu vực công nhằm mục tiêu phát triển đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng; tạo động lực, nền tảng thúc đẩy phát triển quốc gia hiện đại. Chính vì vậy, việc ĐMST đòi hỏi phải được tiến hành đồng bộ cả về tư duy và hành động với các giải pháp khả thi có trọng tâm, trọng điểm.
Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định vai trò của ĐMST là cơ sở, tạo động lực trong 3 nhiệm vụ đột phá chiến lược: Hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, thúc đẩy ĐMST; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại cả về kinh tế và xã hội. Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 nhấn mạnh chính sách phát triển và nâng cao năng lực ĐMST quốc gia. Quyết định số 569/QĐ-TTg ngày 11/5/2022 ban hành Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và ĐMST đến năm 2030, nêu rõ: “Phát triển hệ thống ĐMST quốc gia và các hệ thống ĐMST ngành, vùng, trong đó lấy doanh nghiệp làm trung tâm, viện nghiên cứu và trường đại học là chủ thể nghiên cứu mạnh, Nhà nước thực hiện định hướng, điều phối, kiến tạo môi trường thể chế, chính sách thuận lợi cho hoạt động hiệu quả của toàn hệ thống”.
TS. Lại Đức Vượng đánh giá cao quá trình chuẩn bị, tổ chức Hội thảo của Khoa Hành chính học. Hội thảo được tổ chức nhằm tạo ra một diễn đàn để các nhà khoa học và các nhà hoạt động thực tiễn cùng chia sẻ, trao đổi, luận giải các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan tới quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công, qua đó phục vụ tốt hơn hoạt động giảng dạy, nghiên cứu khoa học và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cho đội ngũ giảng viên của Khoa Hành chính học nói riêng và của Học viện nói chung.
PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải, Trưởng khoa, Khoa Hành chính học phát biểu khai mạc Hội thảo.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải, Trưởng khoa, Khoa Hành chính học gửi lời cảm ơn đến các các các quý vị đại biểu, các nhà khoa học, các giảng viên trong và ngoài Học viện Hành chính Quốc gia đã dành thời gian đến tham dự hội thảo của Khoa Hành chính học. PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải khẳng định, ĐMST đã được triển khai rộng khắp trong khu vực công ở Việt Nam và đạt được những kết quả bước đầu. Theo công bố báo cáo chỉ số ĐMST toàn cầu (GII) năm 2024 của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), chỉ số GII của Việt Nam đã tăng 2 bậc so với năm 2023, từ vị trí 46 lên vị trí 44 trên 133 quốc gia, nền kinh tế tăng 2 bậc so với năm 2023. Năm 2024, Việt Nam có 3 chỉ số dẫn đầu gồm: nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao, xuất khẩu hàng hóa sáng tạo. Lần đầu tiên, chỉ số xuất khẩu hàng hóa sáng tạo của nước ta đạt được vị trí số một thế giới.
Tuy nhiên, để thúc đẩy đổi mới và sáng tạo một cách mạnh mẽ, phù hợp với điều kiện ở Việt Nam, đóng góp cơ bản vào tiến trình phát triển theo các mục tiêu mà Đảng và Nhà nước đã đề ra, cần phải có sự nghiên cứu sâu sắc hơn nữa để cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn làm nền tảng cho sự đổi mới và sáng tạo trong khu vực công trong thời gian tới. Để Hội thảo đạt được kết quả cao nhất, PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải mong muốn các Quý vị đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận về những nội dung sau:
(1) Những vấn đề chung về đổi mới và sáng tạo, quản lý đổi mới sáng tạo, sự khác biệt giữa quản lý ĐMST trong khu vực công và khu vực tư.
(2) Những vấn đề lý luận về quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công: Đối tượng, phạm vi và nội dung quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công; Bối cảnh và yêu cầu đối với quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công; Mô hình và cơ chế quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công; Vai trò của các chủ thể trong quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công; Các yếu tố tác động tới quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công.
(3) Thực tiễn quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công ở Việt Nam: Quan điểm của Đảng và nhà nước về đổi mới và sáng tạo trong khu vực công; Kết quả, hạn chế và nguyên nhân hạn chế trong quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công ở Việt Nam; Những cơ hội và thách thức đối với quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công ở Việt Nam hiện nay; Những vấn đề đặt ra và giải pháp giải quyết đối với quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công ở Việt Nam.
(4) Kinh nghiệm quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công ở một số quốc gia trên thế giới và giá trị tham khảo cho Việt Nam.
Ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tại Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Tham luận tại Hội thảo về chủ đề “Chính sách đổi mới sáng tạo trong khu vực công ở Việt Nam”, ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tại Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trong những năm gần đây, ĐMST nhận được sự quan tâm của Nhà nước và xã hội, trong cả khu vực tư và khu vực công. ĐMST trong khu vực công tạo ra những giá trị mới cho xã hội, tăng hiệu suất, hiệu quả, khả năng thích ứng, năng lực cạnh tranh của khu vực công, góp phần tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống xã hội. Ông Đỗ Tiến Thịnh đã giới thiệu khái quát về ĐMST trong khu vực công, thực trạng chính sách ĐMST trong khu vực công ở Việt Nam và đề xuất một số khuyến nghị hoàn thiện chính sách nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong khu vực công ở Việt Nam. Theo đó, để tạo động lực thúc đẩy ĐMST trong khu vực công, nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu, ban hành và hoàn thiện các chính sách để bảo vệ, khuyến kích, hỗ trợ các chủ thể ĐMST dưới đây: (1) Chính sách tài chính đổi mới sáng tạo; (2) Chính sách phát triển nguồn nhân lực; (3) Chính sách đầu tư phát triển hạ tầng phục vụ ĐMST.
Bên cạnh các nhóm chính sách nêu trên, các cơ quan nhà nước và tổ chức công cũng cần thực hiện các giải pháp như: Hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng và dễ hiểu, an toàn cho cán bộ khu vực công khi triển khai công vụ; Đơn giản hóa các quy trình, thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp; từ đó tạo nhiều không gian cho ĐMST khu vực công khi cung cấp dịch vụ công; Đẩy mạnh phân quyền cho các cấp chính quyền để họ có thể chủ động giải quyết các vấn đề; Đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức, đặc biệt là về kỹ năng ĐMST, quản lý và sử dụng công nghệ thông tin; Khuyến khích các cơ quan nhà nước, tổ chức công hợp tác với doanh nghiệp để thực hiện các sáng kiến ĐMST; Xây dựng hệ thống chỉ số để đánh giá hiệu quả của các hoạt động ĐMST của khu vực công; Tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp phản hồi về chất lượng dịch vụ công để tạo sức ép phải đổi mới khu vực công; Xây dựng văn hóa tổ chức công khuyến khích sự sáng tạo, chấp nhận rủi ro và tôn trọng ý tưởng mới.
Ông Nguyễn Văn Trúc, Giám đốc, Trung tâm đào tạo và hỗ trợ phát triển thị trường công nghệ, Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp KH&CN, Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu.
Ông Nguyễn Văn Trúc đã nêu, trong lý luận và thực tiễn ĐMST gồm: mô hình và cơ chế quản lý ĐMST trong khu vực công; các yếu tố tác động đến ĐMST trong khu vực công; sự khác biệt ĐMST giữa khu vực công – tư; bối cảnh và yêu cầu đối với ĐMST trong khu vực công. Theo ông Trúc, ĐMST trong khu vực công rất cần theo quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về quản lý ĐMST trong khu vực công. Các chính sách cụ thể, gắn với thực tiễn của Đảng và Nhà nước về ĐMST sẽ giúp quá trình này được diễn ra nhanh hơn, phục vụ hiệu quả cho công vụ của cơ quan nhà nước, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân.
Ông Nguyễn Văn Trúc nhấn mạnh, yêu cầu đối với ĐMST trong khu vực công cần thay đổi tư duy từ quản lý hành chính sang quản lý dựa trên kết quả, từ tư duy bảo thủ sang tư duy đổi mới. Kế đó, cần nâng cao năng lực cán bộ thông qua đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức có kiến thức, kỹ năng về ĐMST, công nghệ thông tin. Cần xây dựng hệ thống thông tin, ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn vào hoạt động quản lý, nâng cao hiệu quả làm việc. Điều quan trọng tiếp đó là vấn đề cải cách thủ tục hành chính cần rút gọn, đơn giản hóa thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp với các cơ chế thông thoáng. Tham luận cũng nêu cần xây dựng văn hóa đổi mới, tạo ra môi trường làm việc khuyến khích ĐMST, tôn trọng các ý kiến khác biệt, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức phát huy tối đa năng lực của mình, từ đó đánh giá được hiệu quả của các hoạt động đổi mới thông qua hoạt động thực thi công vụ thực tiễn. Cuối cùng là tăng cường hợp tác công – tư giữa cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội để cùng nhau thúc đẩy đổi mới mạnh mẽ.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Dung, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phát biểu.
Chia sẻ nội dung về “Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo – Kinh nghiệm quản lý đổi mới và sáng tạo tại Hoa Kỳ”, bà Nguyễn Thị Ngọc Dung cho biết, yếu tố giúp Việt Nam ĐMST kịp thời và liên tục thăng hạng trong bảng xếp hạng ĐMST là nhờ những chính sách kịp thời: Đề án Thương mại hóa các sản phẩm công nghệ theo mô hình thung lũng Silicon tại Việt Nam (năm 2012); Nghị định số 87/2014/NĐ-CP ngày 22/9/2024 của Chính phủ về thu hút cá nhân người Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia nước ngoài tham gia hoạt động khoa học – công nghệ tại Việt Nam; Đề án 844 hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia đến năm 2025. Bà Dung cũng nêu rõ các yếu tố hạn chế sự phát triển của hệ sinh thái ĐMST tại Việt Nam, như: các tổ chức trung gian còn non trẻ, các tổ chức tài chính chưa theo kịp xu thế của đổi mới sáng tạo, Nhà nước mới bắt đầu xây dựng chính sách ĐMST, doanh nghiệp truyền thống không có tích lũy công nghệ và tài chính. Từ đó, bà Dung đã đưa ra một số khuyến nghị: (1) Thiết kế các chính sách đổi mới mang tính chuyển đổi nhằm tác động đến quá trình chuyển đổi từ hệ thống đổi mới sang hệ sinh thái đổi mới; (2) Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực ĐMST; cần có nguồn vốn đầu tư thậm chí có quỹ đầu tư mạo hiểm…; (3) Cần có chính sách sandbox; kêu gọi start up toàn cầu đến Việt Nam.
PGS.TS. Bùi Huy Khiên, nguyên Phó Trưởng khoa, Khoa Hành chính học phát biểu.
TS. Nguyễn Ngọc Vân, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ phát biểu.
TS. Trần Nghị, Tổng Biên tập Tạp chí Tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ phát biểu.
TS. Hà Quang Ngọc, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nội vụ Hà Nội phát biểu.
PGS.TS. Võ Kim Sơn, nguyên Trưởng khoa, Khoa Hành chính học phát biểu.
Hội thảo cũng được lắng nghe ý kiến chia sẻ của các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học về chủ đề quản lý đổi mới và sáng tạo trong khu vực công. Các ý kiến tập trung vào một số nội dung, như: (1) Yêu cầu tất cả các ngành đều phải ĐMST; (2) Đổi mới sáng tạo không chỉ đơn giản là áp dụng khoa học – công nghệ, mà cần phải hiểu theo nghĩa rộng hơn: ĐMST là đổi mới tư duy, có cách làm mới nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu cung ứng dịch vụ cho người dân, doanh nghiệp; (3) Không nên phân biệt quá rạch ròi giữa khu vực tư và khu vực công trong ĐMST; (4) ĐMST cần phải đặt trong chuỗi vấn đề chính: năng lực ĐMST; môi trường cho ĐMST; thể chế khuyến khích ĐMST; (5) ĐMST là phải dám nghĩ, dám làm, dám nói.
Kết luận Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải cảm ơn các ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài Học viện đã có tham luận và bài viết tham gia Hội thảo. Những kiến thức, kinh nghiệm quý báu này sẽ được Ban Tổ chức Hội thảo nghiêm túc tiếp thu, nghiên cứu, đề xuất các giải pháp, khuyến nghị nhằm góp phần phục vụ tốt hơn trong hoạt động đổi mới và sáng tạo, tạo động lực hơn nữa cho đội ngũ cán bộ, viên chức, giảng viên của khoa Hành chính học nói riêng, Học viện nói chung dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới tư duy trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, giảng dạy, nghiên cứu khoa học, đồng thời góp phần đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số của Học viện trong thời gian tới.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.
Như Ngọc, NAPA Media